Lees later

Duitse regering wil Amerikaanse kernwapens weg

De nieuwe Duitse regering heeft de verwijdering van de Amerikaanse kernwapens ni het regeerakkoord geplaatst. De Noorse regering engageert zich om het debat binnen de NAVO te starten. Franse prominenten breken een lans voor nucleaire ontwapening. En de Belgische ministers? Geen commentaar.

Vredesactie . 27 oktober 2009

Terwijl de Noorse en Duitse regering zich engageren om kernwapens weg te krijgen, blijft het aan Belgische kant oorverdovend stil. Vredesactie

Op 24 oktober kwamen in Duitsland christendemocraten en liberalen tot een regeerakkoord. Daarin staat dat Duitsland van de Amerikaanse kernwapens af wil. Tot nu toe lag Merkels CDU altijd dwars. Maar nu ziet het er naar uit dat de liberale FDP, die de Amerikaanse kernwapens uit Duitsland weg wil, zijn zin weet door te drukken.
In het regeerakkoord staat dat in het kader van de NPT Toetsingsconferentie in mei 2010 ‘alsook in het kader van de herziening van het Strategisch Concept van de NAVO we ons er, zowel binnen de alliantie als tegenover de Amerikaanse bondgenoten, voor zullen inzetten dat de in Duitsland gestationeerde kernwapens teruggetrokken worden.’ (1).
Guido Westerwelle van FDP was gedoodverfd kandidaat voor Buitenlandse Zaken en krijgt die ministerpost ook. In interviews toonde hij zich meermaals een voorstanders van de terugtrekking van de Amerikaanse kernwapens: ‘We willen er voor zorgen dat de kernraketten, die nog als relicten uit de Koude Oorlog in Duitsland gestationeerd zijn, en onze veiligheid niet verhogen, in de volgende jaren teruggetrokken worden. Wij willen, dat Duitsland in de loop van de volgende vier jaar kernwapenvrij wordt.’ (2)
In 2005 trokken de VS al kernwapens terug uit de basis van Ramstein. Nu liggen er nog een 20-tal B61-kernwapens op de luchtmachtbasis in Büchel. Al jarenlang voeren vredesbewegingen daar campagne om die kernkoppen weg te krijgen.

Noorse regering

Ook de Noorse regering, die op 17 oktober haar tweede termijn inzette, heeft begrepen wat er op het spel staat. In de regeringsverklaring belooft de regering van premier Stoltenberg dat ze ‘een actieve rol zal spelen als drijvende kracht in de internationale inspanningen tegen de verspreiding van kernwapens.’ (3) Als concrete stap engageert de regering zich om de discussie binnen de NAVO te starten, met name over de rol van kernwapens in de alliantie zelf.
De Noorse minister van Buitenlandse Zaken deed eerder al pogingen om die discussie te voeren, maar botste op een gebrek aan medewerking van andere NAVO-lidstaten. Samen met zijn Duitse collega Steinmeier wilde hij in 2007 de NAVO-kernwapens op de agenda zetten. De Belgische regering liet deze kans echter liggen, en het debat kwam er niet.

Franse ex-premiers en topmilitairen

De laatste jaren spreken met de regelmaat van de klok prominente (ex-) politici of topmilitairen, vaak Koude Oorlog-figuren, zich uit voor nucleaire ontwapening. Ook in Frankrijk laat nu een viertal prominenten zich horen. In een opiniestuk in Le Monde van 14 oktober breken Alain Juppé, Bernard Norlain, Alain Richard en Michel Rocard een lans voor nucleaire ontwapening (4). De vier ondertekenaars zijn niet van de minste: Juppé en Rocard waren premier, Richard was van 1997 tot 2002 minister van Defensie en Norlain stond als generaal aan het hoofd van de Franse luchtmacht.
Sinds het einde van de Koude Oorlog, zo betogen de vier, is de wereld veranderd. Kernwapens hebben weinig militair nut tegenover de bedreigingen van vandaag. Tegelijk loopt de proliferatie van kernwapens uit de hand: sinds de ondertekening van het NPT (Non Proliferatie Verdrag) hebben India, Pakistan en Israël de nucleaire club vervoegd. Bovendien is van ontwapening nog niet veel in huis gekomen. Nucleaire ontwapening en non-proliferatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Nucleaire machten moeten iniatief nemen

De bal ligt daarom in het kamp van de vijf ‘officiële’ kernmachten – VS, Rusland, China, Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Zij moeten ‘dringende en radicale intiatieven’ nemen. Ze moeten India, Israël en Pakistan, die kernwapens hebben maar nooit het NPT ondertekenden, onder druk zetten om zich bij het verdrag aan te sleutelen. Zelf moeten ze hun plannen voor nieuwe kernwapens opbergen. Einddoelstelling moet volledige ontwapening zijn. Frankrijk heeft ‘dankzij haar traditie van onafhankelijkheid en verantwoordelijkheidsgevoel’ een bijzondere rol te vervullen in ontwapeninsonderhandelingen, te beginnen met de NPT Toetsingsconferentie in mei 2010.
Bij nader inzien zijn de voorgestelde stappen toch niet zo radicaal als ze zelf beweren. Als de vier zeggen dat de kernmachten geen nieuwe kernwapens meer mogen ontwikkelen, bedoelen ze dan ook de Franse moderniseringsplannen van al bestaande kernwapens? Bovendien moet Frankrijk zijn conclusies trekken wat betreft zijn eigen kernwapenarsenaal ‘le moment venu’, dus: ten gepaste tijde. Kernwapens de wereld uit, maar wij gaan niet de eersten zijn, moeten Juppé, Norlain, Richard en Rocard gedacht hebben…
Toch duidt dit intiatief op het groeiende draagvlak voor nucleaire ontwapening. Politici en militairen beginnen in te zien dat het internationale raamwerk dat je onmogelijk de verspreiding van kernwapens kan tegengaan als je niet tegelijk aan ontwapening werkt.

En wat zeggen Leterme en De Crem?

Terwijl de Noorse en Duitse regering zich engageren om kernwapens weg te krijgen, blijft het aan Belgische kant oorverdovend stil. Van een duidelijk engagement om ontwapeningsinitiatieven te ondersteunen en van de NPT Toetsingsconferentie een succes te maken, is niks te merken. De Crem en Leterme houden zich op de vlakte.
Willen we de kernwapens uit Kleine Brogel weg, dan moet de Belgische overheid nu initiatieven nemen. Het is nu of nooit. Vanaf januari 2010 zullen Bomspotters van overal te lande op eigen houtje naar Kleine Brogel komen, bij dage en nachte, week en weekend, om geweldloos de basis te betreden, te verstoren en de lekke beveiliging te omzeilen. Niet aflatende geweldloze acties moeten de werking van de kernwapenbasis hinderen. We ‘stalken’ de kernwapens: systematisch, vastberaden, zonder ophouden.
Op 3 april, een maand vóór de NPT Review Conference, voeren we acties aan de verschillende kernwapenbasissen in Duitsland, Nederland, Frankrijk, Italië, Turkije, Groot Brittanië en België. Wij trekken op 3 april massaal naar Kleine Brogel. Een grote actie van burgerlijke ongehoorzaamheid legt de basis plat. Zorg dat je erbij bent!