Cuba's rood-groene project

Cuba’s rood-groene project

Je begint zo te watertanden bij het enthousiasme waarmee Debora La O over haar biologisch geteelde groenten en fruit vertelt. ‘De smaak van een tomaat, gekweekt met kunstmeststoffen, kan je toch niet vergelijken met een vrucht, geteeld met de as van de suikerrietpulp, wat klei, mest van je eigen dieren, wormen en compost.’
Debora La O en haar collega - met toevallig dezelfde familienaam -Mario La O zijn afgevaardigden van ANAP, de Nationale Vereniging van Kleine Boeren in Cuba, de Cubaanse boerenbond. Deze zomer waren ze in Brussel voor een bijeenkomst van Via Campesina, een wereldwijd netwerk van boerenorganisaties. Binnen dat netwerk coördineert ANAP de biolandbouw. Agro-ecologie noemen zij het, een term die in Latijns-Amerika opgang maakt. Een kleine boer - 30 procent van de bevolking in Cuba -is iemand die maximum 67 ha. bezit. ‘Voor Cuba is dat veel omdat het om vruchtbare grond gaat’, verduidelijkt Mario. ‘Van zo’n oppervlakte kan een gezin goed rondkomen.’
In tegenstelling tot vele andere plaatsen in de wereld, blijft boeren op het Caribische eiland een aantrekkelijke stiel. Zozeer zelfs dat de jongste jaren het aantal gezinnen die de stad weer inruilen voor het platteland, toeneemt. Veel heeft te maken met het feit dat de boeren op het eiland niet weggeconcurreerd worden door dumpingprijzen vanuit het buitenland. De meeste Cubaanse boeren werken voor de interne markt en zijn nagenoeg zeker van hun verkoop.
Debora: ‘Op de bijeenkomst van Via Campesina, met boeren uit onder andere Mozambique, Zambia, India en Mexico, merkte ik dat veel problemen waarmee zij kampen, in Cuba al opgelost zijn. Kijk naar de Mexicaanse boeren die door NAFTA worden weggedrukt. Zij trekken naar de steden of naar de VS, want van het land kunnen ze niet meer leven. Bij ons hebben boeren toegang tot grond, en een zekere afzet.’ Waarom Cuba bovendien ook koploper is op het vlak van agro-ecologie, heeft dan weer te maken met de jarenlange boycot tegen het socialistische eiland, waardoor de producenten noodgedwongen aangewezen waren op de weg die de ecologische kringloop hen aanwees.
Mario: ‘Wij bouwen niet alleen aan een sociaal duurzame maar ook een ecologisch duurzame landbouw. Agro-ecologisch boeren levert gezond voedsel, maar beschermt tegelijk de biodiversiteit en behoudt de bodem voor de komende generaties.’ (adw)
http://www.agroecologia.net

Sexy in soya

Van alle landbouwteelten is katoen de meest ecologisch belastende. Het aantal plagen en de hoeveelheid chemische middelen die voor de bestrijding ervan ingezet worden, zijn gigantisch. Het is één van de redenen waarom de agro-industrie intens lobbyt voor het verbouwen van transgeen katoen, met minder besproeiing. Voor milieuorganisaties is dit echter geen alternatief. Al jaren ijveren die voor het gebruik van schone kleren uit bio-katoen.
Vanuit Brazilië komt er nu een bijkomend alternatief op de markt. Lingeriefabrikant DuLoren, in Brazilië bekend en berucht om zijn gewaagde publiciteitscampagnes, gaat nu de ecologische toer op en zal weldra bh’s en onderbroekjes op de markt brengen vervaardigd uit sojavezels. In oktober moet de eerste productielijn in de winkels liggen. Het initiatief kwam tot stand in samenwerking met het Franse bedrijf Noyon, dat de vezel zal vervaardigen uit de ruwe soja.
Volgens DuLoren is dit wondergoed niet alleen ecologisch correct maar comfortabel en sensueel om dragen. ‘De vezel is fijner en gaat langer mee dan katoen’, aldus Denise Areal, directeur van DuLoren. Terwijl de katoenproductie in Brazilië achteruit ging en nauwelijks nog voldoet aan de binnenlandse vraag, komt het land voor soja op de tweede plaats op wereldvlak - na de VS - met een jaarlijkse oogst van 50 miljoen ton.
Of DuLoren met zijn nieuwe productielijn écht ecologisch zal zijn of ook transgene soja zal aanvoeren, is nog maar de vraag. Sinds juni 2000 is de productie van genetisch gewijzigde gewassen in Brazilië verboden. Onder zware druk van de agro-industrie bezwijkt dat voorzorgsbeleid wel eens, zoals onlangs toen de regering aan de boeren van de zuidelijke deelstaat Rio Grande toch de toestemming gaf om hun transgene soja op de markt te brengen, uiterlijk tot 31 januari 2004, terwijl ze geen toestemming hadden gekregen om die soja te verbouwen. 70 tot 80 procent van de soja die in Rio Grande do Sul op de velden staat een oogst van 8,6 miljoen ton komt uit transgene soja. De meeste sojaboeren in buurland Argentinië zijn overgeschakeld op transgene soja, en de lange grens tussen de twee landen maakt het controleren van het verhandelde zaaigoed haast onmogelijk. (adw)

Origineel!

Ooit deelde José Bové op een betoging 500 kilogram roquefort uit, als symbool voor zijn strijd voor het behoud van de voedselsoevereiniteit en -diversiteit. Bové staat niet meer alleen in die strijd. In juni werd een lobbygroep in het leven geroepen die bij de WTO wil opkomen voor bescherming van producten uit een specifiek geografisch gebied. Deze lobbygroep, ORIGIN (Organisation for an International Geographical Indications Network) werkt met de steun van de Europese Unie, maar heeft onder zijn honderd leden ook vertegenwoordigers uit Guatemala, Marokko, Turkije, Kenia, Macedonië, Guinea, India en Thailand.
Zo’n speciale bescherming voor geografische herkomst bestaat er reeds voor wijnen en likeuren, maar de producenten van rijst, thee, koffie, paprika’s, ananas, noten en kaas voelen zich gediscrimineerd. Zij vinden dat het huidige TRIPs-akkoord over intellectuele eigendomsrechten hun producten onvoldoende beschermt. ORIGIN betekent een extra klip voor de zo al moeilijke besprekingen over de liberalisering van de handel in landbouwproducten en zal de gesprekken op de WTO-top midden september in Cancún er niet makkelijker op maken. (adw)
http://www.origin-gi.com

De landbouw plooien

Eind juni keurden de Europese ministers van Landbouw de hervorming van het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) goed. In de toekomst zal het overgrote deel van de subsidies losgekoppeld worden van de omvang van de productie. De nieuwe, ontkoppelde bedrijfstoelagen zullen echter enkel toegekend worden indien voldaan is aan normen op het gebied van het milieu, de voedselveiligheid en het dierenwelzijn. De lossere band tussen productie en subsidies moet de landbouwers in de EU meer concurrentiekracht geven en tegelijk voor de nodige inkomensstabiliteit zorgen. Kortom, ‘het begin van een nieuw tijdperk’, aldus EU-landbouwcommissaris Franz Fischler.
De CPE, de Europese Boerenvereniging, en ook Wervel, Werkgroep voor een Rechtvaardige en Verantwoorde Landbouw, reageren verontwaardigd op de hervormingen. Volgens hen is het nieuwe akkoord niet het resultaat van echt overleg tussen de lidstaten, maar van onderhandelingen van de Europese Commissie met elke lidstaat afzonderlijk, met als uiteindelijke bedoeling goed te scoren op de WTO-onderhandelingen in Cancún. Kleine aanpassingen in het EU-landbouwbeleid zullen daar als pasmunt gebruikt worden om in zoveel mogelijk landen vrije markttoegang te krijgen voor Europese handel en diensten, zo vrezen deze organisaties.
De door de WTO gewenste afschaffing van landbouwsubsidies zal hét hete hangijzer zijn op de WTO-besprekingen in Cancún. Toch trok de Braziliaanse regering de subsidie voor de 4,2 miljoen familiale landbouwbedrijven op met 28,5 procent, tot 17 miljard euro. Niet iedereen plooit. (adw)