Colombia plant diepzeehaven in walvissenbaai

MILIEU: Colombia plant haven op geboorteplek kwart van alle bultrugwalvissen

LA PLATA, 24 november (IPS) – Colombia wil een nieuwe diepzeehaven voor containerschepen bouwen in de baai van Malaga aan de Stille Oceaan. De baai is de geboorteplaats van een kwart van alle bultrugwalvissen ter wereld, een soort die op middellange termijn met uitsterven is bedreigd. Milieugroepen stellen voor de bestaande haven van Buenaventura verder uit te breiden, maar dat ligt politiek gevoelig.

De nieuwe haven moet een knooppunt worden langs de drukke scheepvaartroute naar het Panamakanaal. De beschutte baai van Malaga is diep genoeg om post-Panamaxschepen te ontvangen, vaartuigen die te groot zijn om door het huidige Panamakanaal te varen. In de diepzeehaven kunnen containers worden overgeladen van de grote schepen op kleinere schepen. Er zijn ook plannen om een pijpleiding en terminals te bouwen voor 700.000 vaten olie en 40.000 vaten vloeibaar aardgas. Volgens het Colombiaanse Ministerie van Transport zal het project zal in een eerste fase 300 miljoen dollar kosten.

Maar naast Colombiaanse economen, appreciëren ook bultrugwalvissen (megaptera novaengliae) de natuurlijke kwaliteiten van de baai. Het is een van de plaatsen met de hoogste regenval op aarde en geniet een ongekende biodiversiteit. Een op vier bultruggen ter wereld wordt in deze baai geboren.

Biologe Patricia Falk van de Stichting Yubarta (“Bultrug”) vreest dat heel wat jonge walvissen zullen omkomen in aanvaringen met schepen. De Internationale Unie voor Natuurbehoud beschouwd de bultrug als een “kwetsbare soort”, wat betekent ze op middenlange termijn met uitsterven zijn bedreigd.

Falk verwacht dat de haven onder water zoveel lawaai zal maken dat de walvissen het na drie of vier generaties voor bekeken houden en gaan uitkijken naar een andere broedplaats. Dat is ook de zorg van Lidia Díaz uit La Plata, een stadje aan de baai tegenover de geplande haven. “Wanneer de walvissen weggaan, blijven ook de toeristen weg”, zegt ze.

Milieuorganisaties pleiten ervoor de nabij haven van Buenaventura om te bouwen en uit te rusten voor de overslag van grote op kleine schepen. 53 procent van de buitenlandse handel en 80 procent van de koffie-export passeert al langs Buenaventura, dat met 9.000 containers per dag aan zijn maximale capaciteit zit. De Colombiaanse buitenlandse handel groeit evenwel met zeven procent per jaar. De havenautoriteit van Buenaventura schat dat de haven tegen 2010 aan zijn maximale capaciteit van 10,2 miljoen ton per jaar zal zitten en dat de vraag tegen 2020 zal toenemen tot 22 tot 25 miljoen ton. Buenaventura kan die capaciteit aan, maar enkel wanneer er flink in de infrastructuur wordt geïnvesteerd.

De plannen van de Colombiaanse regering gaan voorlopig niet in die richting. Volgens waarnemers geeft de regering de voorkeur aan de baai van Malaga omdat die in militair gebied ligt. De haven van Buenaventura daarentegen, grenst aan landelijke gebieden waar het leger minder greep op heeft. De nieuwe diepzeehaven past bovendien in de plannen van Bogota om samen met de Verenigde Staten en de andere Latijns-Amerikaanse landen die grenzen aan de Stille Oceaan een vrijhandelszone te vormen. De baai van Malaga moet dan wel optornen tegen de haven van Manta in Ecuador, die van Callao in Peru en drie havens in Panama, die momenteel ook tot diepzeehaven worden omgebouwd.

De haven komt voor een stuk op het grondgebied dat collectief eigendom is van de inwoners van La Plata. Buiten journalisten heeft niemand hen ooit om hun mening gevraagd. Jonge mensen zijn enthousiast over het idee, vooral omdat met de haven ook een afdeling van de universiteit zou komen. De 56-jarige overgrootmoeder Ana Paz is minder gelukkig. “We zullen al onze bronnen van inkomsten verliezen”, zegt ze. De mannen van La Plata zijn vissers, de vrouwen maken jacht op een weekdier met zwarte schelp de “concha negra”, dat in Latijns-Amerika als delicatesse geldt.