Boomende Chinese export bedreigt staalprijs

Minstens 345 miljoen ton staal zal China dit jaar produceren - zestien procent meer dan vorig jaar. Het land schat dat het daarvan 343 miljoen ton zelf nodig heeft. Dat zou van China na een lange traditie als staalimporteur voor het eerst een exporteur maken. De staalexport tijdens het eerste kwartaal van 2005 ligt alvast 219 procent hoger in vergelijking met vorig jaar, zo melden de statistieken van de Chinese Associatie voor IJzer en Staal. Voor de komende drie tot vijf jaar verwacht de associatie nog eens een capaciteitsgroei van 150 miljoen ton. De kans dat dit de internationale markt ontwricht, is reëel.

Een en ander komt niet uit de lucht vallen: sinds 2000 is de Chinese productiecapaciteit van staal verdubbeld en alleen al in 2003 gingen de staalinvesteringen maal twee. Dat zijn dan nog de officiële cijfers, en die zijn mogelijk een onderschatting. Experts vermoeden dat plaatselijke overheden hebben geïnvesteerd in staalfabrieken waarvan ze het bestaan voor Peking verborgen hebben gehouden.

De Chinese boom ontlokt niet alleen buiten China bezorgdheid. In eigen land kunnen de staalsector en alle verwante industrieën oververhitten en daardoor een onzachte landing maken, vreest de overheid. Op 19 mei voert China daarom een verbod in om nog langer staal voor buitenlandse klanten te produceren met ingevoerd ijzererts van buitenlandse bedrijven. China is uiterst afhankelijk van ingevoerd ijzererts en stak in 2004 Japan voorbij als de grootste wereldwijde importeur.

Dit is al China’s derde maatregel op rij in minder dan drie maanden om de pijlsnel toenemende staalexport af te remmen. Vanaf 1 april moeten exporteurs van staalstaven de volle pot betalen, terwijl ze vroeger konden rekenen op 13 procent vermindering op de uitvoertaks. Uitvoerders van een aantal afgewerkte staalproducten krijgen sinds 1 mei in plaats van 13 procent nog maar 11 procent belastingvoordeel.

In de toekomst plant de Chinese overheid een totaalverbod voor kleine visjes om nog langer ijzererts in te voeren. Alleen staalproducenten met een capaciteit van meer dan een miljoen ton en ertshandelaars met een geregistreerd kapitaal van meer dan 10 miljoen yuan (930.000 euro) zouden dan nog ijzererts mogen invoeren. Dat zou het aantal ijzerertsexporteurs moeten terugbrengen van het huidige 523 tot enkele tientallen. Met die maatregel wil China de blinde import stoppen. Momenteel liggen er naar schatting 40 miljoen ton ijzererts opgestapeld in Chinese havens omdat transportmogelijkheden naar het binnenland ontbreken.

We moeten de huidige trend van boomende staalexport stoppen, want de enige winnaars zijn de exporteurs van ijzererts, zegt Mei Xinyu van de onderzoeksafdeling van het Chinese ministerie van Economie. De grootste drie exporteurs van ijzererts hebben hun prijzen aan China met 71,5 procent opgedreven. Met het geplande importverbod hoopt China zijn onderhandelingspositie met overzeese ijzerertsleveranciers te versterken. (ADR/PD)