Bezoek Dalai Lama brengt Fox in lastig parket

Fox’ houding is volgens veel waarnemers in tegenspraak met zijn zelfverklaarde mensenrechtenbeleid. Toen Fox onlangs de Cubaanse oppositie ontving en daarmee Fidel Castro in de gordijnen joeg, heette het nog dat Mexico respect toont voor alle politieke standpunten.

Desondanks oordeelde Fox dat het niet opportuun was om de Dalai Lama te ontvangen, zelfs niet in de hoedanigheid van Nobelprijslaureaat. Volgens een woordvoerder van de Mexicaanse regering gelooft Mexico rotsvast dat er China één en ondeelbaar is. Een standpunt dat aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. China verzet zich openlijk tegen officiële contacten met de Dalai Lama. De boeddhistische leider ging in vrijwillige ballingschap toen China in 1951 Tibet annexeerde. Hij ijvert nu voor beperkte autonomie voor het kleine land in de Himalaya.

De Dalai Lama reageerde zondag bij zijn aankomst vrij gelaten op het feit dat hij de president niet te zien zou krijgen. De Tibetaanse leider erkende dat een ontmoeting Fox in een lastig parket zou brengen. Geen probleem voor mij, zei de Dalai Lama, die eraan toevoegde dat hij niet voor problemen wilde zorgen. Tot vrijdag ontmoet hij diverse figuren van minder allooi, onder wie Marta Sahagún, de vrouw van de president.

Ren Jingyu, de Chinese ambassadeur in Mexico, reageerde minder diplomatisch. De Dalai Lama is niet enkel een religieuze pop van weinig betekenis, hij is ook een politieke banneling die separatistische aspiraties steunt”.

Jorge Castañeda, ooit nog Buitenlandminister onder Fox, vindt dat de Mexicaanse president een zware inschattingsfout maakt. Ook de katholieke kerk en boeddhistische organisaties drukten hun afkeuring uit voor de beslissing van Fox.

In 1989 maakte president Carlos Salinas de Gortari (1988-1994) er geen probleem van om de Dalai Lama te ontvangen. Maar nu staat er veel meer op het spel. Mexico en China hebben in augustus een aantal handelsakkoorden ondertekend die vooral de positie van Mexico moeten verstevigen. Mexico wil daarmee een einde maken aan de instroom van Chinese namaakgoederen op de Mexicaanse markt en de zijn magere export richting China stimuleren.

China en Mexico verhandelen momenteel voor 10 miljard dollar aan goederen en diensten, maar de handelsbalans helt gevaarlijk door in de richting van China. Mexico voert voor amper een half miljard dollar uit naar de Chinese markt. In tegenstelling tot landen als Argentinië, Brazilië en Chili, die ijzer, koper en soja uitvoeren naar China, heeft Mexico nog niet ingepikt op de waanzinnig snel groeiende economie van de Aziatische reus. Op lijst van grootste exporteurs op de Amerikaanse markt, heeft China Mexico weggedrukt van de tweede plaats (Canada blijft de grootste leverancier op de Amerikaanse markt). Tussen 2001 en 2003 groeide de Chinese export naar de VS met bijna 30 procent, terwijl Mexico een groei van amper anderhalf procent realiseerde. (MM/ADR)