‘Wereld Sociaal Forum lijdt aan sociale bloedarmoede’

Het WSF is een jaarlijkse vergadering van organisaties uit het maatschappelijke middenveld (vakbonden, ngo’s, actiegroepen, … ). Het is ontstaan als een poging om een tegengewicht te bieden op het Wereld Economisch Forum in Davos, waar de zakenwereld en de politieke elite hun agenda’s naast elkaar leggen. Beide fora gaan woensdag van start, maar het WSF duurt één dag langer dan het WEF.

Vorig jaar ondernam het WSF een poging tot verbreding met een tijdelijke verhuis naar het Indiase Mumbai. Want tijdens de laatste Braziliaanse editie van het WSF was gebleken dat het deelnemersveld leed aan sociale en geografische bloedarmoede. Meer dan 73 procent van de deelnemers waren universitairen of studenten. Bovendien kwam het leeuwendeel van de buitenlandse deelnemers uit rijke landen, zo bleek in 2003 uit een studie van het Braziliaanse Instituut voor Sociaal-economische Analyse (IBASE). Het WSF heet nochtans een mondiale beweging te zijn die de belangen van alle sociale groepen hoog in het vaandel draagt.

De verhuis naar India bleek in dat opzicht een succes: er kwamen meer deelnemers uit andere ontwikkelingslanden opdagen en ook gemarginaliseerde groepen zoals de Indiase kasteloze dalits en andere inheemse groepen vonden beter hun weg. Nu het WSF terugkeert naar de oude Braziliaanse stal, de havenstad Porto Alegre, proberen de organisatoren die diversiteit te bewaren.

IBASE heeft 20.000 dollar verzameld om 40 leiders van Braziliaanse gemarginaliseerde groepen uit te nodigen. Dat geld maakt deel uit van een Solidariteitsfonds dat twee jaar geleden werd opgericht om minder bemiddelde deelnemers te steunen. Ondanks onze inspanningen zullen ze niet met veel zijn”, geeft IBASE-coördinator Érica Rodrigues toe. “Waarschijnlijk zullen we er niet in slagen om het profiel van het deelnemersveld dit jaar al te wijzigen.”

Het besef dat het WSF de uitgesloten groepen moet aantrekken is erg sterk, “maar we hebben nog een hele weg af te leggen om dat doel te bereiken”, zegt de Mexicaanse activist Héctor de la Cueva, de woordvoerder van de Hemispheric Social Alliance, een vereniging van Amerikaanse sociale organisaties. De bijeenkomsten vinden dit jaar plaats ver van de universiteiten en campussen in Porto Alegre. Dat moet het aantal studenten enigszins drukken.

De meest militante andersglobalisten stellen dat het elitaire profiel de scherpe kantjes van het Forum haalt. Ik denk niet dat het vijfde Wereld Sociaal Forum iets anders wordt dan de inleefreis die het altijd geweest is”, zegt Heinz Dieterich, een Duitse socioloog en publicist die in Mexico woont. Dieterich, een fervent aanhanger van linkse leiders als Hugo Chávez en Fidel Castro, zou graag zien dat het WSF wat meer politieke standpunten inneemt.

Het ontbreken van een politieke slotverklaring – al enkele jaren een punt van discussie – heeft er volgens sommige actiegroepen toe geleid dat het WSF aan weerklank heeft verloren. Volgens Dieterich moet het WSF bijvoorbeeld een duidelijk standpunt innemen tegen de imperialistische wereldpolitiek van de Verenigde Staten.

Een slecht idee, vindt De la Cueva: het Forum is een ruimte voor reflectie over de globalisering en voor alternatieven daarvoor. Het is geen vergadering van een politieke partij of een vakbond die moet afgesloten worden met een slotverklaring. (MM)

De website www.globalisering.com brengt nieuws over het Wereld Sociaal Forum en volgt het ruimere debat over globalisering