Mensenrechten steeds vaker onder druk

Steeds meer landen nemen mensenrechtenexperts van VN in vizier

Andres  Musta CC BY-NC-ND 2.0

 

VN-mensenrechtenexperts wordt het werken steeds moeilijker gemaakt. De opkomst van nationalistische en autoritaire overheden, een wereldwijde trend, zet mensenrechten onder druk in verschillende landen in Europa, Azië, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika.

Internationale mensenrechtenexperts –aangewezen als rapporteurs van de Verenigde Naties– zeggen dat de opkomst van rechts zich onder meer manifesteert in de moeilijkheden die ze ondervinden om toegang te krijgen tot landen waar ze missies willen uitvoeren. Werkvergunningen worden hen vaker geweigerd en ze ervaren meer politieke bemoeienissen of dreigementen rond een eventuele uitzetting als ze eenmaal aan het werk zijn.

Vergelding

Het autoritaire regime op de Filipijnen heeft bijvoorbeeld beschuldigingen geuit tegen Victoria Tauli-Corpuz, de VN-rapporteur voor de rechten van inheemse volkeren.

Een stafchef van het leger, Antonio Parlade, verklaarde aan journalisten dat de Verenigde Naties werden geïnfiltreerd door de Communistische Partij van de Filipijnen via Tauli-Corpuz.

“Het is duidelijk dat onze mensen een doelwit zijn geworden, simpelweg omdat ze het werk doen dat van hen verwacht wordt”

Mensenrechtenexperts van de VN veroordeelden de politiek geïnspireerde aanklachten tegen hun collega. “De nieuwe beschuldigingen tegen mevrouw Tauli-Corpuz zijn duidelijk een vergelding voor het waardevolle werk dat ze heeft gedaan ter verdediging van de mensenrechten van inheemse volkeren”, stelden de experts.

Ook volgens Anna-Karin Holmlund van Amnesty International is er het afgelopen jaar sprake geweest van een stijging van de “verontrustende persoonlijke aanvallen van lidstaten van de VN op onafhankelijke experts, inclusief bedreigingen, vervolgingen en fysiek geweld.

“Voor mij is het duidelijk dat onze mensen een doelwit zijn geworden, simpelweg omdat ze het werk doen dat van hen verwacht wordt”, voegt ze daar nog aan toe.

“Zulke aanvallen zijn een verontrustende trend die wijst op minder ruimte en begrip voor het werk van mensenrechtenexperts op veel plaatsen in de wereld.”

Toegang geweigerd

Ondertussen heeft de overheid van Burundi zijn VN-bureau voor de mensenrechten gesloten, wat heeft geleid tot protest van Michelle Bachelet, de VN-mensenrechtencommissaris in Genève. En onder de regering-Trump zijn de Verenigde Staten gestopt om met verschillende VN-rapporteurs samen te werken, bijvoorbeeld met diegenen die een onderzoek waren gestart naar de situatie van migranten aan de Mexicaanse grens na klachten van seksuele intimidatie.

In Myanmar werd het afgelopen jaar ook de toegang tot het land geweigerd aan een VN-medewerker die de situatie van de Rohingya-vluchtelingen wilde onderzoeken.

In maart 2019 stelde de speciaal rapporteur voor de Onafhankelijkheid van Rechters en Advocaten, Diego García-Sayán, een officieel bezoek aan Marokko uit omdat “de overheid niet in staat was om een werkprogramma te garanderen dat in overeenstemming was met de behoeften van het mandaat en de taakomschrijving voor landbezoeken.”

Normaal moest García-Sayán van 20 tot 26 maart Marokko bezoeken om er de “impact van maatregelen te onderzoeken, gericht op het waarborgen van de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechterlijke macht en de officieren van justitie, alsook de onafhankelijke uitoefening van het juridische beroep.

“Ik betreur dat de suggesties om bepaalde plaatsen te bezoeken niet in overweging werden genomen door de overheid. Het is een voorwaarde voor het werk van een speciaal rapporteur dat we vrij zijn om onze prioriteiten zelf te bepalen, inclusief de plaatsen die we wensen te bezoeken”, zei hij.

Moorden

Ook in Colombia staan mensenrechtenactivisten onder druk. Op 10 mei zei Robert Colville, de woordvoerder van de VN-Hoge Commissaris voor de mensenrechten dat “we werden gealarmeerd door het hoge aantal bedreigingen en zelfs moorden op verdedigers van de mensenrechten, een verschrikkelijke trend die bovendien in stijgende lijn is.”

Hij riep overheden op om de nodige inspanningen te doen om dit patroon van intimidatie en aanvallen op vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld te stoppen en de straffeloosheid die vaak over deze zaken heerst, aan te pakken.

“Het betekent een stap terug voor de rechten van mensenrechtenverdedigers in Israël en de bezette Palestijnse gebieden”

Volgens Colville werden de eerste vier maanden van dit jaar al 51 activisten die opkomen voor minderheden, van het leven beroofd. Het Mensenrechtenagentschap in Colombia volgt deze zaken nauw op maar bevestigt de negatieve trend die volgens hen al in 2018 werd ingezet, toen in totaal 115 mensenrechtenactivisten werden vermoord.

Nog een voorbeeld van vorige maand: Israël heeft toen de werkvergunning van Omar Shakir in getrokken, de directeur Mensenrechten van Human Rights Watch voor Israël en Palestina.

“Deze uitspraak bedreigt het onderzoek en de vrije meningsuiting voor iedereen en weerspiegelt een verontrustend verzet tegen een open debat”, zei een groep VN-experts in een reactie. “Het betekent een stap terug voor de rechten van mensenrechtenverdedigers in Israël en de bezette Palestijnse gebieden.”

Samenzweringsretoriek

Volgens een bericht in de New York Times op 10 maart was Leilana Farha, de VN-gezant voor Huisvesting “geschokt” toen ze te horen kreeg dat enkele mensen die ze in de armste wijken van Caïro had geïnterviewd “vergelding hadden gekregen omdat ze openlijk met haar hadden gesproken.”

“Sommige van hen werden uit hun huizen gedreven door ambtenaren, hun bezittingen werden vernield of op straat gegooid. Anderen werden bedreigd door de veiligheidsdiensten of in hun vrijheden beperkt”, stond te lezen in het artikel van New York Times-correspondent Declan Walsh in Caïro.

“Het ministerie van Buitenlandse Zaken beschuldigde Farha ervan verhalen te hebben verzonnen. Er werd zelfs gesuggereerd dat ze sympathieën had voor terroristen en de reputatie van Egypte wilde besmeuren.”

Volgens de Times is “zulke defensieve samenzweringsretoriek standaard geworden op de Egyptische televisie die sterk onder invloed staan van president Sisi. Het sijpelt zelfs door tot in de straten.”

Volgens het Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten mogen lidstaten een bezoek van een afgevaardigde niet openlijk weigeren maar anderzijds is het zo dat lidstaten pas worden bezocht nadat er een officiële uitnodiging is gekomen.

De Verenigde Naties tellen momenteel 38 rapporteurs of onafhankelijke deskundigen die door de Mensenrechtenraad in Genève zijn aangesteld om schendingen van de politieke, economische en wettelijke rechten van individuen en minderheden wereldwijd te onderzoeken.

Deze onderzoeksmissies door VN-rapporteurs bestrijken een breed scala aan onderwerpen zoals onderzoek naar mishandeling, willekeurige executies, verdwijningen, racisme, xenofobie, moderne slavernij en misbruik van de rechten van migranten en inheemse volkeren.

België, Nigeria en Mauritanië

Urmila Bhoola uit Zuid-Afrika, speciaal rapporteur voor hedendaagse vormen van slavernij, vertelt dat ze vorig jaar Niger, België, Nigeria, El Salvador, Mauritanië, Paraguay en ten slotte, in oktober 2018, Italië heeft bezocht.

Volgens het Bureau werken de lidstaten over het algemeen goed mee als de experts naar de betreffende landen worden gestuurd. Het aantal landen dat nog nooit een bezoek van een speciaal gezant heeft ontvangen is gedaald tot 22.

Sommige landen ontvangen elk jaar bezoekers, bij andere landen ligt dat moeilijker.

In december 2017 informeerde de overheid van Myanmar de Speciale Rapporteur voor de Mensenrechten dat alle toegang tot het land werd geweigerd en de samenwerking werd ingetrokken voor de volledige duur van de regeringstermijn.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.